ABD Başkanı Biden ve Rusya lideri Putin ilk kez bir araya geldi
ABD Başkanı Joe Biden, 20 Ocak’ta göreve başladıktan sonra Rus lider Vladimir Putin’le ilk kez bugün bir araya geldi. Biden ile Putin arasındaki zirve İsviçre’nin Cenevre kentinde başladı. İki lider görüşmenin yapılacağı binanın önüne kameralara poz verdi. Tarihi zirve el sıkışarak başladı. Rusya ve ABD’nin dışişleri bakanlarının da yer alacağı görüşmede daha sonra çoğunlukla danışmanlardan oluşan heyetlerin de katılması bekleniyor.
ABD Başkanı Joe Biden ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin arasındaki zirve İsviçre’nin Cenevre kentinde başladı. İki lider, Biden’ın ilk yurt dışı ziyaretinde üçüncü durağı olan Viyana’da bir araya geldi.
AFP’de yer alan son dakika gelişmesine göre, Biden, Putin görüşmesine ‘yüz yüze görüşmek her zaman daha iyidir’ diyerek başladı.
Putin ise, ABD Başkanı Joe Biden’a şahsen görüşme girişimi için teşekkür ederek “Uzun bir yolculuk yaptınız, çok çalıştınız. Ancak Rus-Amerikan ilişkilerinde en yüksek seviyede ele alınması gereken birçok sorun birikti. Görüşmemizin yapıcı geçeceğini umuyorum’ dedi.
Bu açıklamaların ardından gazeteciler salondan çıkarıldı ve zirve basını kapalı olarak başladı.
İlk aşamada Putin, Biden ve dışişleri bakanları Sergey Lavrov ile Antony Blinken’ın hazır bulunacağı görüşmeye daha sonra çoğunlukla danışmanlardan oluşan heyetlerin de katılması bekleniyor.
AYRI AYRI BASIN TOPLANTISI DÜZENLEYECEKLER
Zirvenin 4 saat sürmesi ve görüşmenin ardından Putin’in TSİ 18.45’te, Biden’ın TSİ 20.00’de ayrı ayrı basın toplantısı düzenlemesi bekleniyor.
İki lider de görüşmenin ABD-Rusya ilişkilerini daha istikrarlı ve tahmin edilebilir bir düzeye oturmasının ilk adımı olabileceğinin sinyallerini vermişti.
İki ülke arasında siber saldırılar, ABD seçimine Rus müdahalesi, nükleer silahların kontrolü anlaşmasından Rusya’nın çekilmesi ve en önemlisi de Rusya’nın Ukrayna’nın bazı bölgelerini ilhak etmesi gibi konularda yaşanan gerilim sürüyor.
Biden’ın Viyana uçuşu sırasında Air Force 1 uçağında gazetecilere konuşan üst düzey bir Amerikalı yetkili, “Bu görüşmede çok büyük dönüm noktası yaratacak bir gelişme olmasını beklemiyoruz.” demişti.
Yetkili, ABD’nin bazı sorunlu alanların üzerinde çalışmak için yardımcılar ve danışmanlar atamayı hedeflediğini de sözlerine eklemişti.
Putin’in dış politika danışmanı Yuri Ushakov da “Herhangi bir anlaşmaya varılır mı, emin değilim” açıklaması yapmıştı.
ABD – RUSYA İLİŞKİLERİ
Ukrayna’nın Kırım yarımadasını 2014’te Rusya’nın ilhak etmesi, ikili ilişkilerde kırılma noktalarından biri oldu. 2015’te Rusya’nın ABD’nin desteklediği muhaliflere karşı Şam yönetimine destek olmak için Suriye’ye müdahalesi ve 2016’da Donald Trump’ın seçildiği Amerikan seçimlerine Rusya’nın müdahale ettiğine dair -Rusya’nın yalanladığı- iddialar, gerilimin büyümesine yol açtı.
Mart ayında Biden’ın yaptığı bir konuşmada Putin’e “katil” demesi üzerine Rusya, Washington’daki büyükelçisini geri çağırmıştı. ABD de Moskova büyükelçisini Nisan ayında ülkeye geri çağırdı. Şu an iki ülkenin büyükelçisi de yok.
Nisan ayındaki olayın sebebi ise Washington’ın, Amerikan Başkanlık seçimlerine müdahale, siber saldırılar ve Ukrayna ile yaşanan gerilimin bir sonucu olarak Rusya’ya yönelik yeni yaptırım kararı aldığını açıklamasıydı. Yaptırımlar hem Rus hükümetinin ABD bankalarıyla yaptığı işlemleri içeriyor hem de başkanlık seçimlerine müdahale ettikleri suçlamasıyla 32 kişiyi hedef alıyor.
Bunun üzerine Rus Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, bu yaptırımlara karşılık verme kararı aldıklarını açıklamıştı. Buna göre hem ABD’li 10 diplomat sınır dışı edildi hem de ülkedeki ABD’li diplomatların bildirim yaparak görev yerlerinden 16 kilometreden uzağa seyahat etmelerine izin veren anlaşma iptal edildi. Amerikan Büyükelçi de Moskova’dan Washington’a döndü.
NATO zirvesinin ardından düzenlediği basın toplantısında “katil” ifadeleri hatırlatılan Biden, önce soruyu geçiştirmeye çalışsa da sonra Putin’i “Zeki, zor ve değerini hak eden bir hasım” olarak niteledi. “Katil” ifadesinin “Yapmak üzere olduğumuz toplantı açısından çok da önemli olduğunu düşünmüyorum” dedi.
Uzun sürmesi beklenen görüşmede liderlerin birlikte yemek yemesi planlanmıyor. ABD’li yetkili, bu durumu “ekmeği bölüşmek yok” sözleriyle değerlendirdi. Görüşme sonrası iki lider ayrı ayrı basın toplantısı düzenleyecek.
NİSAN AYINDA UKRAYNA SINIRINDA GERİLİM ARTMIŞTI
Rusya, Mart ortasından başlayarak Kırım’a ve Ukrayna’nın doğusundaki Donbas bölgesine askeri sevkiyat yaptı. Ukrayna ve Batılı ülkeler, Rusya’nın sevkiyatına dair uyarılarda bulunmuş ve Amerikan askeri gemilerinin Karadeniz’e yöneldiği haberleri gelmişti.
Gerilimin tırmandığı dönemde ABD Başkanı Biden, Rus mevkidaşı Putin’e telefon etti. Bu, Biden’ın göreve geldikten sonra Putin’le ikinci telefon konuşması oldu. Biden, gerilimi azaltmak üzere ikili zirve teklifinde bulunmuş ancak Rus tarafı, teklifi düşüneceklerini açıklamıştı.
Nisan sonunda, iki lider için henüz bir ikili görüşme tarihi belirlenmemişken Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu, haftalardır bölgede gerilimin yükselmesine neden olan Ukrayna sınırına yapılan askeri yığınağın geri çekileceğini açıkladı.
Hafta başında yapılan NATO zirvesinde ise Ukrayna’nın da ittifakın parçası olabileceğine dair açıklamalar geldi. Eski Sovyet ülkesi olan Ukrayna’nın NATO üyeliğinin gündeme gelmesi, Moskova’da tepkiyle karşılanıyor.
Bu konunun da Biden-Putin görüşmesinde gündeme gelmesi bekleniyor.
